Health and Illness.

During the matura exam you can be required to solve tasks connected with health, illnesses, visit to doctor’s or healthy and unhealthy lifestyle. Before discussing examples of examination tasks, let’s revise the vocabulary!

 Illnesses (choroby)

affliction- przypadłość, choroba

ailment- dolegliwość

illness- choroba

disease- choroba

sickness- choroba

 

ill – chory

Przymiotnik “ill” łączy się często z następującymi przysłówkami:

dangerously- poważnie, niebezpiecznie;

critically- krytycznie, ciężko;

extremely- bardzo;

gravely- poważnie

seriously – poważnie

severly – ciężko, poważnie

slightly - trochę

rather – raczej, trochę

acutely – ostro, dotkliwie

chronically - chronicznie

fatally - śmiertelnie

incurably - nieuleczalnie

mortally - śmiertelnie

morbid – chorobowy; chorobliwy

sick – chory

to be / feel sick (to one’s stomach) - mieć mdłości

(slightly) unwell- (trochę) źle się czujący

 

allergic to – uczulony na

allergy – alergia

 

appendix- wyrostek robaczkowy

Uwaga!

Rzeczownik ‘appendix’ oznacza albo „wyrostek robaczkowy” (wtedy liczba mnoga to ‘appendixes’) albo „dodatek”, „suplement do książki” (wtedy liczba mnoga brzmi albo ‘appendices’, albo ‘appendixes’).

Błędnie:

After she had been drafted as a military doctor, she cut off many appendices.

Poprawnie:
After she had been drafted as a military doctor, she cut off many appendixes.

broken arm – złamana ręka

bruise – siniak, obtłuczenie

bug- przeziębienie

cold- przeziębienie

chickenpox – wietrzna ospa

flu - grypa

hay fever- katar sienny

infection - infekcja

measles- odra

mumps - świnka

pneumonia – zapalenie płuc

rash - wysypka

rheumatism - reumatyzm

sprained ankle – skręcona kostka

sunburn – oparzenie słoneczne

swollen glands - opuchnięte (powiększone) węzły chłonne

ulcer- wrzód

virus- wirus

Gramatyka

Nazwy chorób to na ogół rzeczowniki niepoliczalne. W języku potocznym nazwy pospolitych, stosunkowo łagodnych chorób poprzedza się przedimkiem określonym „the” (np. „the flu”). Również nazwy chorób kończące się na “-s” są rzeczownikami niepoliczalnymi (np.  „the measles”). Nazw poważniejszych chorób nie poprzedzamy żadnym przedimkiem.

Wyjątki stanowią choroby poprzedzone przedimkiem nieokreślonym „a”: „a cold” (przeziębienie), „a rash” (wysypka), „a headache” (ból głowy).

Symptoms (objawy)

pain- ból

ache- ból

Uwaga!

Do określenia bólu określonych części ciała używa się rzeczowników złożonych ze słówkiem „ache”, np. toothache (ból zęba), headache (ból głowy). Nie mówimy natomiast „head pain”

chest pains – bóle w klatce piersiowej

cough - kaszel

runny nose - katar

sore throat – ból gardła

stomach ache – ból żołądka

to feel seedy – źle się czuć

feverish – gorączkujący, z gorączką

dizzy- cierpiący na zawroty głowy

I feel dizzy if I move.- Kręci mi się w głowie, kiedy się poruszam.

queasy - odczuwający mdłości; mdlący, wywołujący mdłości

Jo felt a bit queasy in the morning.
Jo było rano niedobrze.

 seedy- cierpiący

 Phrases:

to catch (a cold)- złapać (przeziębienie), zachorować na

to fall ill- zachorować, rozchorować się

to recover (from)- wrócić do zdrowia

Treatment and examination (leczenie, badanie)

cure- leczyć, kurować; kuracja

treat- leczyć

treatment- leczenie

surgery- gabinet lekarski

check-up- badanie lekarskie

examination- badanie

to examine- badać

to take temperature- mierzyć temperaturę

Take the temperature.- Proszę zmierzyć temperaturę.

blood test- badanie krwi

bandage- bandaż

drip- kroplówka

drip infusion- kroplówka

Please administer drip infusion.- Proszę zastosować kroplówkę.

injection- zastrzyk

inject – wstrzykiwać, robić zastrzyk

plaster- gips; plaster

syringe- strzykawka

thermometer- termometr

to operate on (somebody) – operować (kogoś), przeprowadzać operację

Uwaga!

Bardzo ważne jest, że czasownik „to operate” (operować) łączy się z przyimkiem „on”.

Zdanie błędne:

The patient will be operated on Monday.

Zdanie poprawne:

The patient will be operated on on Monday.- Pacjent będzie operowany w poniedziałek.

x-ray- prześwietlić; zdjęcie rentgenowskie

(high/ low) blood pressure- (wysokie / niskie) ciśnienie krwi

(high/ low) temperature- (wysoka / niska) temperatura

high cholesterol- wysoki cholesterol

antibiotic- antybiotyk

eye drops- krople do oczu

medicine- lekarstwo

oinment- maść

pain killer- środek przeciwbólowy

pill- pigułka

prescription- recepta

to prescribe- przepisywać (leki na receptę)

Uwaga!

Odpowiednikiem polskiego słowa „recepta” nie jest  wyraz „receipt”. Rzeczownik ten oznacza „paragon, kwit”. Angielski odpowiednik rzeczownika „recepta” to „prescription”.

Specialists (specjaliści)

doctor- doktor

physician- lekarz

geriatrician / geriatrist- geriatra

gynaecologist- ginekolog

oncologist- onkolog

ophthalmologist- okulista

orthopaedist- ortopeda

paediatrician- pediatra

surgeon- chirurg

Idioms connected with health and illness

 to be / feel under the weather – źle się czuć, czuć się chorym

sick as a dog – strasznie chory

to be green about the gills- wyglądać/ czuc się niedobrze, mieć mdłości

to be in the pink- być w świetnej formie, cieszyć się dobrym zdrowiem

to feel like a million dollars- czuć się świetnie

to be in shape – być w dobrej formie

to be as right as rain- być w dobrej kondycji, cieszyć się dobrym zdrowiem

to be / feel off colour- marnie się czuć, czuć się chorym

on one’s last legs- na ostatnich nogach, wycieńczony

 Phrasal Verbs

 to go down with- rozchorować się na, zapaść na

 Kathy is said to have gone down with pneumonia.

Mówią, że Kathy rozchorowała się na zapalenie płuc.

to pass out - zemdleć

to pass away – umrzeć, odejść

to lie up- leżeć w łóżku z powodu choroby

Amy was so ill she had to lay up for over two weeks.

Amy była tak chora, że musiała leżeć w łóżku przez ponad dwa tygodnie.

 to pull through- dojść do siebie

 Example examination task:

 You fell ill a couple of days ago. Say about your visit to the doctor’s. (Kilka dni temu rozchorowałeś się . Opowiedz o swojej wizycie u lekarza.)

Pamiętaj, żeby wykorzystać wszystkie informacje zawarte w poleceniu. Dokładnie opisz objawy choroby, przebieg wizyty (badanie, rozmowę) i zalecenia lekarza. Przykładowa wypowiedź:

When I woke up on Tuesday I was feeling rather unwell. I had a sore throat and runny nose. I took the temperature and it turned out I was feverish. I went to the doctor, who examined me and prescribed some pills, antibiotic and a tonic.  He said I had flu and ordered me to stay in bed and keep warm for at least five days. I was also supposed to take the pills three times a day and a spoonful of tonic after meals. I had to take the antibiotic every eight hours. Fortunately, I recovered quickly and now I feel like a million dollars.

keep warm- przebywać w ciepłym otoczeniu, np. w łóżku

stay in bed- leżeć w łóżku

Uwaga!

W zaleceniach lekarskich często pojawiają się zwroty typu “trzy razy dziennie”, “co cztery godziny” itd. Oto zasady ich użycia:

 raz/dwa/ trzy /cztery (pięć...) razy dziennie/ na tydzień itd.: once/twice + a day / a week itd. 

 trzy /cztery (pięć...) razy dziennie/ na tydzień itd.: three (four, five...) times + a day/ a week itd.

 co (dwie / trzy / cztery, itd.) godziny : every +( two / three / four, etc.) + hours

 Uwaga!

 W zaleceniach lekarskich często pojawiają się również takie określenia, jak „brać łyżeczkę (syropu) dwa razy dziennie”.  Inaczej niż w języku polskim, łyżeczka czegoś” (zawartość łyżeczki) będzie miała inny odpowiednik niż łyżeczka (przybór kuchenny).

a spoon – łyżka (przybór kuchenny)

a tea-spoon- łyżeczka (przybór kuchenny)

a spoonful- łyżka stołowa, zawartość łyżki stołowej

a tea-spoonful – łyżeczka do herbaty, zawartość łyżeczki do herbaty

Zdanie błędne:

Take a tea-spoon before sleep.

Zdanie poprawne:

Take a tea-spoonful before sleep.

Proszę brać łyżeczkę przed snem.

• « poprz.
• nast. »